Kennismaken met aangepast lesgeven: CIOS-studenten in actie in Landgraaf

Hoe geef je les aan iemand met een visuele beperking? Wat vraagt het van je om iemand goed te begeleiden in een zitski? En hoe voelt het eigenlijk om zelf in een zitski te skiën? 15 CIOS-studenten van het VISTA College ontdekten het tijdens een kennismakingsdag aangepast wintersport in SnowWorld Landgraaf. Een intensieve en leerzame dag voor studenten die hun niveau 3 skileraar-diploma al op zak hebben.

De dag werd mede mogelijk gemaakt door Stichting geHandicapten Op Ski’s (Shos), een aangesloten ski- en snowboardschool die zich met enthousiaste vrijwilligers inzet voor mensen met een beperking, en door de Johan Cruyff Foundation, die wereldwijd sportprojecten ondersteunt voor kinderen en jongeren voor wie sporten niet vanzelfsprekend is.

Lesgeven vraagt vertrouwen én voorbereiding

De kennismakingsdag bestond uit vier blokken van een uur, telkens opgebouwd uit 50 minuten lesgeven en 10 minuten feedback. In drie van de vier blokken gaven de studenten les aan sporters met een beperking. Elk station had een ander thema:

• Lesgeven aan een skiër met een visuele beperking;
• Lesgeven aan iemand in een zitski;
• Lesgeven aan iemand die skiet op één been;
• Zelf ervaren hoe het is om in een zitski te skiën.

Voorzichtig en respectvol

Voor veel studenten was het spannend. Ze voelden een grote verantwoordelijkheid en de situatie was compleet nieuw voor ze, maar juist daardoor ontstond veel ruimte voor vragen, reflectie en bewustwording. De studenten bleven de hele dag respectvol naar de sporters. Ze namen hun rol serieus, gingen zorgvuldig om met de situatie en werden aan het denken gezet. Dat leverde mooie, leerzame momenten op.

Lesgeven aan een slechtziende skiër

Bij het station met de slechtziende skiër was er merkbare aarzeling. Veel studenten namen weinig risico en kozen voor een rustige aanpak. De skiër zelf skiede soms expres de netten in, om te laten ervaren dat de verantwoordelijkheid écht bij de student ligt. Slechts enkelen durfden het aan om met meer snelheid of korte bochten te skiën. Die verschillende keuzes leverden waardevolle inzichten op tijdens het reflectiemoment. De belangrijkste les: er is niet één juiste manier, als je het maar goed afstemt op en met de sporter voor je.

Zitskiën: verder kijken dan je gewend bent

Bij het lesgeven aan de zitskiër ontdekten studenten dat de techniek verrassend veel overeenkomt met die van een staande skiër. Hoewel het in eerste instantie ingewikkeld leek, werd het al snel duidelijker toen ze leerden om verder te kijken: wat gebeurt er precies op de ski, waar zit de beweging? Die observaties hielpen om foutbeelden te herkennen en gerichte aanwijzingen te geven.

Kijken naar wat wél kan

De wintersporters gaven studenten ook inhoudelijke feedback. Ze merkten op dat sommige studenten bleven hangen in de beperking zelf, in plaats van oplossingsgericht te denken of door te vragen. Vragen over bijvoorbeeld een amputatie werden wel gesteld, maar vaak zonder verdieping. Dat leverde een belangrijke les op: de intentie van een vraag doet ertoe. Vraag je naar wat iemand níét meer kan, of juist naar wat er nog wél mogelijk is?

Zelf een opleiding aangepast wintersport volgen?

Wil je ook leren lesgeven aan wintersporters met een beperking? Via de NSkiV kun je de opleiding tot leraar aangepast wintersport niveau 2 volgen. In deze opleiding leer je hoe je veilig en verantwoord lesgeeft, hoe je geschikte terreinen kiest en hoe je omgaat met verschillende doelgroepen. De opleiding bestaat uit een stage, een praktijkdag, theorielessen en een toetsingsmoment.

De eerstvolgende praktijkdag is op 4 oktober 2025 van 10.00 tot 16.30 uur bij SnowWorld Zoetermeer. Bekijk alle informatie en schrijf je in voor de niveau 2-opleiding.

Aangepast wintersport in Nederland: meer dan een ervaring

In Nederland zijn verschillende organisaties actief die aangepast wintersporten mogelijk maken. Deze verenigingen en stichtingen bieden sporters met een beperking de kans om te (blijven) genieten van de wintersport. Meer weten? Bekijk het overzicht van aangesloten organisaties die zich inzetten voor para-wintersport op onze website.

Dankzij partners als de Johan Cruyff Foundation wordt het voor nog meer sporters én instructeurs mogelijk om aangepast wintersporten te ervaren, te ontwikkelen en te delen.